[FP&A] PART 2: FP&A Career Paths and Salary Guide

Bài viết được CMAVN tổng hợp và lược dịch

“Bạn nào muốn nhận Email các bài viết của CMAVN có thể Subscribe để nhận thông báo tại đây. Đây là trang free, nhưng khi bạn bấm vào sẽ có mục Pledge, nghĩa là bạn cho biết bạn sẽ sẵn sàng trả bao nhiêu cho trang để đọc. Đây là thiết kế của Substack, không thay đổi được, nên bạn có thể chọn “No pledge” sẽ không tốn phí.”

Con đường sự nghiệp lập kế hoạch tài chính: Từ nhà phân tích đến giám đốc tài chính

Bạn có quan tâm đến nghề nghiệp Nhà phân tích tài chính nhưng không biết phải bắt đầu từ đâu và như thế nào? Chúng ta cùng nhau khám phá con đường trở thành chuyên viên FP&A chuyên nghiệp nhé!

Những người quan tâm đến kế toán và tài chính có nhiều lựa chọn và chuyên môn mà họ có thể cân nhắc khi lập kế hoạch cho sự nghiệp của mình. Nhận một công việc trong lĩnh vực FP&A là một lựa chọn phổ biến để cân nhắc liệu bạn có thể tạo ra tác động thực sự đến thành công tài chính của công ty. Tìm hiểu cách phát triển sự nghiệp của bạn trong lĩnh vực FP&A là một cách tuyệt vời để bắt đầu chuẩn bị cho các mục tiêu công việc dài hạn của bạn trong lĩnh vực tài chính.

Trong bài viết này, chúng tôi giải thích những kiến thức cơ bản về công việc FP&A và hướng dẫn bạn các con đường sự nghiệp điển hình cho ngành này.

Nghề nghiệp FP&A là gì?

Xem Part 1: Part 1: FP&A - The What and Why: An Introduction, tại đây: https://cmavietnam.substack.com/p/part-1-fp-and-a-the-what-and-why

FP&A là một thuật ngữ trong ngành tài chính tượng trưng cho việc lập kế hoạch và phân tích tài chính, vì vậy nghề nghiệp FP&A bao gồm mọi công việc liên quan đến việc thúc đẩy tình hình tài chính của công ty, từ lập ngân sách cơ bản đến dự báo tài chính. Các công ty thường có một nhóm đảm nhiệm vai trò FP&A cộng tác để thu thập, phân tích và giải thích thông tin tài chính sau đó thực hiện các chính sách tài chính chiến lược. Điều này cho phép doanh nghiệp quản lý những khoản ngân sách khổng lồ và dự báo thành công các khoản tài trợ mà công ty cần để hoạt động.

Vì công việc (chức năng và nhiệm vụ) của FP&A thường làm việc cùng nhau nên các chuyên viên FP&A thường bắt đầu sự nghiệp với vai trò hỗ trợ và làm việc thông qua hệ thống phân cấp, và mục tiêu trong tiến trình này là trinh phục vị trí leadership nơi bạn có thể đưa ra các quyết định quan trọng đối với tình hình tài chính của công ty.

Lợi ích khi làm việc trong nghề FP&A

Xây dựng sự nghiệp trong lĩnh vực FP&A có thể kết nối bạn với nhiều cơ hội nghề nghiệp và lợi ích cá nhân. Nếu bạn quan tâm đến tài chính và sẵn sàng dành thời gian xây dựng kiến thức và kỹ năng của mình. Một số lợi ích bạn có thể tận hưởng khi làm việc trong FP&A là:

- Cơ hội phát triển: Các chuyên gia FP&A có con đường trực tiếp để được thăng chức và phát triển trong ngành lập kế hoạch tài chính. Nếu bạn có thể chứng minh khả năng của mình bằng cách đưa ra những báo cáo tư vấn tài chính mạnh mẽ ở những vai trò cấp thấp, bạn có thể tiếp cận nhiều cơ hội phát triển nghề nghiệp.

- Tính ổn định: Bạn có thể tận hưởng sự đảm bảo công việc đáng tin cậy bằng cách làm việc trong lĩnh vực FP&A vì đây là một vai trò không thể thiếu đối với hầu hết các doanh nghiệp. Các nhà tuyển dụng dựa vào các nhà hoạch định và phân tích tài chính cho dù hoạt động kinh doanh của họ đang gặp khó khăn hay phát triển, khiến FP&A trở thành một trong những lựa chọn công việc ổn định nhất trong lĩnh vực tài chính.

- Tạo ảnh hưởng: Làm việc trong lĩnh vực FP&A cho phép bạn có ảnh hưởng trực tiếp đến thành công của công ty. Bạn có thể đạt được sự hài lòng và thỏa mãn cá nhân khi biết rằng công việc của bạn giúp người khác phát triển doanh nghiệp và tạo việc làm.

Con đường sự nghiệp FP&A mẫu

Con đường sự nghiệp tiêu chuẩn của một chuyên gia FP&A liên quan đến việc tích lũy kinh nghiệm và từng bước đạt được các mục tiêu thăng tiến trong nhóm lập kế hoạch tài chính. Các chuyên gia FP&A cũng có thể đi theo con đường phi truyền thống và chuyển đổi từ các ngành khác, nhưng việc hiểu rõ các con đường sự nghiệp điển hình vẫn có thể giúp họ gia nhập ngành này thuận lợi. Dưới đây là tổng quan về quá trình phát triển nghề nghiệp chung của một chuyên gia FP&A:

Thực tập sinh kế toán tài chính

Các chuyên gia FP&A có thể bắt đầu sự nghiệp của mình bằng cách thực tập tài chính hoặc kế toán trong khi lấy bằng đại học. Hoàn thành khóa thực tập nơi bạn tìm hiểu về cấu trúc của bộ phận tài chính và kế toán doanh nghiệp có thể giúp bạn có được vị trí FP&A toàn thời gian đầu tiên sau khi tốt nghiệp đại học. Nhiều chuyên gia FP&A bắt đầu sự nghiệp của họ với tư cách là thực tập sinh cho các công ty kế toán, quỹ đầu tư, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp bảo hiểm hoặc môi giới chứng khoán.

Accountant - Kế toán viên

Kinh nghiệm trong lĩnh vực kế toán là yêu cầu chung đối với các công việc FP&A. Sau khi củng cố CV của mình bằng một khóa thực tập tài chính, bạn nên dành từ một đến ba năm làm kế toán cho một công ty lớn hoặc FDI, MNC. Là một kế toán viên, bạn sẽ theo dõi các giao dịch và quản lý sổ sách của doanh nghiệp, cho phép bạn tìm hiểu về các loại hình chi phí và xu hướng tài chính phổ biến.

Làm kế toán sẽ dạy cho bạn những kiến thức cơ bản về lập ngân sách, thu thập thông tin tài chính và đáp ứng các yêu cầu báo cáo tài chính. Sau khi có một vài năm kinh nghiệm làm việc với các hoạt động giao dịch tài chính hàng ngày của công ty, bạn có thể áp dụng kiến thức về nguyên tắc kế toán cơ bản vào môi trường phân tích của một công việc FP&A chính thức.

FP&A analyst - Chuyên viên phân tích FP&A

Sau khi có được kinh nghiệm làm việc thực tế trong lĩnh vực kế toán, một số người chọn lấy bằng MBA và các chứng chỉ nghề nghiệp (CPA, ACCA, CMA, CFA) để chuẩn bị tốt hơn cho công việc FP&A của họ trong khi những người khác có thể ngay lập tức nhận được vị trí nhà phân tích FP&A. Vai trò của nhà phân tích FP&A là các nhà phân tích FP&A chịu trách nhiệm thu thập dữ liệu về tài chính của công ty, phát triển các mô hình tài chính và tạo ra các bản tóm tắt chu đáo. Các chuyên gia FP&A cũng xây dựng cơ sở dữ liệu rộng lớn để tập hợp và sắp xếp thông tin về doanh thu, chi phí và các lựa chọn tài trợ của công ty.

💲 💲 Mức lương của Chuyên viên phân tích FP&A: 15 - 30 Tr VND/Tháng

Senior FP&A analyst - Chuyên viên phân tích FP&A cao cấp

Các nhà phân tích FP&A có vài năm kinh nghiệm có thể được thăng chức lên cấp độ nhà phân tích cấp cao. Các nhà phân tích cấp cao của FP&A giám sát các dự án cho các nhà phân tích cấp dưới và cung cấp phân tích cấp cao cho dữ liệu họ thu thập. Họ đóng vai trò là người liên lạc với các bộ phận khác và trình bày báo cáo cho người quản lý. Các nhà phân tích cấp cao của FP&A có thể góp phần thực hiện các kế hoạch hoạt động của công ty để đáp ứng các mục tiêu và dự kiến về ngân sách. Họ nghiên cứu và phân tích cho các dự án đặc biệt như mua lại và tối ưu hóa chuỗi cung ứng (logistics optimization).

💲 💲 Mức lương của Nhà phân tích cấp cao của FP&A: 30 - 70 Tr VND/Tháng

FP&A manager - Cấp Quản lý FP&A

Có thể mất vài năm để một chuyên viên phân tích FP&A cấp cao chuyển sang vai trò lãnh đạo với tư cách là người quản lý FP&A. Các nhà quản lý FP&A thực hiện các nhiệm vụ kiểm soát chất lượng để đảm bảo rằng tất cả các Chuyên viên phân tích đưa ra phân tích phương sai (variance analysis) và dự báo luân chuyển chính xác. Họ tổ chức các cuộc họp với trưởng các bộ phận trong công ty để giúp họ xác định các khoản chi phí lớn dựa trên báo cáo phân tích. Các nhà quản lý FP&A chịu trách nhiệm kết hợp các báo cáo tài chính, báo cáo nội bộ từ nhiều bộ phận và kết hợp chúng để phát triển tầm nhìn cho toàn công ty.

Các nhà quản lý FP&A cũng thực hiện các quy trình mà các nhà phân tích sử dụng trong nhiệm vụ lập kế hoạch tài chính của họ. Họ có vai trò quan trọng trong quá trình tuyển dụng và đào tạo các nhà phân tích để phát triển sự hiểu biết sâu sắc về tài chính và sự nhạy bén trong kinh doanh.

💲 💲 Mức lương của người quản lý FP&A: 70 - 100 Tr VND/Tháng

FP&A director - Giám đốc FP&A

Để trở thành giám đốc FP&A, bạn cần có hơn một thập kỷ kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực quản lý và lập kế hoạch tài chính. Giám đốc hoặc phó chủ tịch của FP&A phát triển các kế hoạch chiến lược phức tạp để quản lý tài chính doanh nghiệp của mình, hợp tác chặt chẽ với các giám đốc điều hành và cổ đông của công ty. Các giám đốc FP&A trình bày những rủi ro và lợi ích của các phương pháp lập kế hoạch tài chính khác nhau và đưa ra khuyến nghị về cách lãnh đạo công ty nên chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư để đáp ứng các mục tiêu cụ thể của họ.

💲 💲 Mức lương Giám đốc FP&A: 100 - 150 Tr VND/Tháng

CFO - Giám đốc tài chính

💲 💲 Mức lương Giám đốc tài chính CFO: 200 - 400 Tr VND/Tháng

Công việc của giám đốc tài chính (CFO) có tính cạnh tranh cao, nhưng các giám đốc FP&A thành công có thể là ứng cử viên nặng ký cho vị trí CFO. CFO là người đứng đầu tất cả các hoạt động tài chính của công ty, bao gồm cả việc lập kế hoạch và phân tích. Trong khi các vai trò FP&A khác tư vấn về các vấn đề tài chính và đưa ra lời khuyên thì CFO là người đưa ra quyết định cuối cùng cho các chủ đề lập kế hoạch tài chính quan trọng. Họ chịu trách nhiệm phát triển các chính sách tài chính và thủ tục báo cáo tuân thủ các quy định của ngành.

Không phải tất cả các chuyên gia FP&A đều tuân theo quy trình điển hình từ nhà phân tích đến giám đốc tài chính. Bạn có thể trau dồi kỹ năng lập kế hoạch tài chính của mình bằng cách bắt đầu đảm nhận các vai trò khác liên quan đến tiền bạc hoặc chuyển từ lập kế hoạch tài chính sang một loại vai trò chiến lược khác. Các ngành khác mà các chuyên gia FP&A có thể tham gia bao gồm:

Investment banking - Ngân hàng đầu tư

Corporate development - Phát triển doanh nghiệp

Financial controls - Kiểm soát tài chính

Venture capital - Vốn mạo hiểm

Actuarial analysis - Phân tích định phí bảo hiểm

Bạn cần có những đặc điểm gì để thành công trong sự nghiệp FP&A?

Vì các chuyên gia FP&A có tác động trực tiếp đến dòng tiền và khả năng hoạt động của công ty nên họ cần có những kỹ năng và đặc điểm cá nhân phù hợp để không ngừng phấn đấu để đạt được thành công. Một số thuộc tính mà bạn thường xuyên sử dụng trong vai trò FP&A là:

- Detail-oriented - Khả năng chú ý tới các chi tiết: Những thay đổi nhỏ trong dữ liệu tài chính có thể có tác động lớn đến tài chính của công ty, vì vậy, điều quan trọng là các chuyên gia FP&A phải chú ý đến những chi tiết nhỏ, như những thay đổi về số tiền hoặc tần suất chi phí.

- Dedicated - Tận tâm: Làm việc trong lĩnh vực tài chính đòi hỏi phải làm việc nhiều giờ trong các dự án phức tạp, khiến cho sự cống hiến và cam kết trở thành phẩm chất ấn tượng đối với các chuyên gia FP&A. Họ có thể làm việc trong các dự án lớn, xem xét thông tin trong nhiều năm và sự cống hiến có thể giúp họ hoàn thành.

- Personable - Cá tính: Các nhà lãnh đạo FP&A sử dụng kỹ năng giao tiếp cá nhân của mình để trình bày ý tưởng với khách hàng và các bên liên quan cũng như thuyết phục họ làm theo lời khuyên của mình. Xây dựng và duy trì các mối quan hệ cá nhân cho phép mọi người trong vai trò FP&A thuyết trình và triển khai thành công các dự án trong toàn nhóm của họ.

- Strategic - Chiến lược: Khả năng suy nghĩ chiến lược là đặc điểm cốt lõi của các chuyên gia FP&A thành công. Họ luôn xem xét những thay đổi trong thông tin tài chính có thể tác động đến doanh nghiệp như thế nào, cả trong ngắn hạn và dài hạn.

Bạn có cần sở hữu các chứng chỉ chuyên nghành ACCA/CPA/CMA cho FP&A không?

Việc có được CPA/ACCA/CMA hoặc có kiến thức nền tảng về kế toán sẽ rất hữu ích trong việc cung cấp cho bạn nền tảng về các nguyên tắc cơ bản về kế toán, điều này sẽ mang lại lợi ích cho bạn trong vai trò FP&A. Trong một nghiên cứu được thực hiện với 500 vị trí FP&A hàng đầu bao gồm các công ty như Netflix, Apple và Tesla, 15% đề cập đến CPA. Ví dụ: vai trò Nhà phân tích tài chính cấp cao FP&A tại Johnson & Johnson cho biết: “Ưu tiên MBA, chứng chỉ tài chính về ACA, ACCA, CIMA, CPA, CMA hoặc tương đương khác”.

Mặc dù bạn không cần phải có các chứng chỉ chuyên nghành cho FP&A, nhưng điều đó sẽ khiến bạn trở nên cạnh tranh hơn khi nộp đơn so với những ứng viên khác có thể không có các chứng chỉ này. Ngoài ra, có nhiều khóa học cung cấp chứng chỉ FP&A có thể giúp cải thiện kỹ năng tài chính của bạn cũng như mang lại lợi thế so với đối thủ.